Cùng nông dân bảo vệ môi trường

Theo Trung tâm BVTV phía Nam, bao bì thuốc BVTV là loại chất thải rắn nguy hại, mỗi bao bì thuốc có khoảng 1,8% lượng hóa chất dính vào, khi bị thải bỏ, lượng hóa chất này sẽ lan truyền ra môi trường…

Thu gom bao vì thuốc BVTV đã qua sử dụng tại tỉnh Tiền Giang trong ngày ra quân 26/3/2018

Bể chứa quá tải nhiều loại rác

Chúng tôi có mặt tại một số “điểm nóng” thu gom bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng tại vùng ĐBSCL ghi nhận không khí của ngày đầu ra quân rất khẩn trương và hiệu quả. Chương trình “Cùng nông dân bảo vệ môi trường” năm nay có nhiều DN tham gia, trong đó tiêu biểu như Công ty Cổ phần Thuốc sát trùng Việt Nam (Vipesco) rất tích cực cùng các ngành chức năng thực hiện thu gom, tiêu hủy rác thải bao bì thuốc BVTV tại nhiều tỉnh thành khu vực phía Nam.

Theo ghi nhận tại điểm xã Trung Hòa, huyện Chợ Gạo (Tiền Giang), trong ngày đầu đã thu gom được 101kg rác thải đưa đến điểm xử lý an toàn. Ông Nguyễn Ngọc Hậu, cán bộ nông nghiệp xã Trung Hòa tâm sự: “Trước đây khi chưa xây được bể xi măng chứa rác thải thì sau mỗi lần phun xịt bà con thường vứt bỏ bừa bãi vỏ chai, lọ, bao bì thuốc BVTV ngay trên đồng ruộng, vườn thanh long, hoặc quăng xuống kênh mương gây ô nhiễm môi trường. Vì thế chương trình thu gom rác thải nông nghiệp bảo vệ môi trường nông thôn là rất thiết thực, bà con nông dân trong xã nhiệt tình ủng hộ”.

Theo ông Hậu, xã Trung Hòa có khoảng 735ha thanh long, là cây trồng chủ lực đang tăng mạnh diện tích. Xu hướng càng ngày nông dân càng sử dụng lượng thuốc BVTV nhiều trên đồng ruộng nhưng thiếu kiểm soát. Do vậy, cần tăng cường thêm nhiều bể chứa rác thải bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng tại những điểm thuận tiện nhằm tránh tình trạng bể chứa bị quá tải.

Quan sát của PV, mặc dù nhiều bể chứa có ghi thông tin rất rõ ràng, nhưng vẫn thấy xuất hiện cả các rác thải sinh hoạt và nhiều loại rác khác như bóng đèn, dây kẽm…trong những bể chứa này. Thậm chí, có nhiều túi rác còn vứt vương vãi xung quanh chân bể chứa gây mất vệ sinh môi trường

Rác thải được vận chuyển bằng xe chuyên dụng về nhà máy tiêu hủy theo đúng quy trình

Ông Nguyễn Ngọc Vinh – Trưởng trạm Trồng trọt và BVTV huyện Chợ Gạo cho biết: “Từ ngày xây dựng được 4 bể chứa rác thải trên địa bàn xã Trung Hòa, đa số nông dân phun thuốc xong đều bỏ chai, lọ, vỏ bao bì vô bao rồi đem đến bỏ vào bể chứa để thu gom xử lý. Tuy nhiên, vẫn còn một số nông dân thiếu ý thức không bỏ đúng loại rác thải hoặc bao bì thuốc BVTV sau khi đã sử dụng vào đúng nơi quy định; thậm chí có người còn thu gom về bán cho vựa ve chai, hay tự đốt tiêu hủy gây ô nhiễm môi trường”.

Theo ông Vinh, xảy ra tình trạng xuất hiện những loại rác khác lẫn trong bể chứa có thể là của nông dân nằm ngoài chương trình vứt vào, do họ không được nghe tập huấn nên chưa hiểu. Do vậy cần tăng cường mở rộng tập huấn hướng dẫn thêm cho nông dân.

Ý thức chuyển biến tích cực 

Theo Trung tâm BVTV phía Nam, bao bì thuốc BVTV là loại chất thải rắn nguy hại, mỗi bao bì thuốc có khoảng 1,8% lượng hóa chất dính vào, khi bị thải bỏ, lượng hóa chất này sẽ lan truyền ra môi trường và xâm nhập trở lại cơ thể sinh vật thông qua thức ăn, chính vì vậy đòi hỏi công tác thu gom và xử lý phải đảm bảo theo đúng quy trình.

Tiếp xúc với PV, ông Nguyễn Văn Minh, Công ty Vipesco, trưởng nhóm thu gom rác thải tại khu vực huyện Chợ Gạo ngày đầu ra quân chia sẻ: “Nông dân thường có thói quen vứt bao bì, chai lọ đựng thuốc BVTV ngay trên đồng ruộng. Theo thời gian, dư lượng thuốc BVTV sẽ phát tán tác động đến hệ sinh thái, môi trường xung quanh, gây ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Trước thực trạng này, Công ty Vipesco đã đồng hành cùng các ngành chức năng hỗ trợ triển khai mô hình thu gom vỏ thuốc BVTV trên địa bàn nhiều xã nông thôn mới của tỉnh Tiền Giang và Lâm Đồng”.

Theo ông Minh, rất đáng mừng tuy mới đi vào hoạt động nhưng mô hình thu gom chai lọ, vỏ thuốc BVTV được bà con nông dân ở những địa phương này rất nhiệt tình hưởng ứng. Mô hình bước đầu phát huy hiệu quả, tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của nông dân; nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân trong bảo vệ môi trường.

Những bể chứa rác thải bao bì thuốc BVTV được xây dựng tại vùng thanh long Chợ Gạo, Tiền Giang

Trao đổi với NNVN, ông Lê Văn Thiệt, Phó Cục trưởng Cục BVTV cho biết: “Trải qua 5 năm giai đoạn I (2012-2017), chương trình đã đạt được rất nhiều thành công trong việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, hướng dẫn nông dân từ khâu sử dụng nông dược an toàn hiệu quả cho đến khâu tiêu hủy vỏ bao bì thuốc BVTV. Đồng thời, thông qua các mô hình ruộng lúa bờ hoa để dẫn dụ thiên địch, kiểm soát các loại sâu hại trên đồng ruộng, thiết lập sự cân bằng hệ sinh thái đồng ruộng,.. giảm đáng kể số xử lý nông dược, giảm chi phí đầu tư và nâng cao hiệu quả kinh tế, tạo ra cảnh quan tươi đẹp ở nông thôn”.

Theo ông Thiệt, trong giai đoạn II (2017 – 2021) cùng với sự chung tay thực hiện của 18 DN kinh doanh nông dược, chương trình “Cùng nông dân bảo vệ môi trường” sẽ ngày càng phát triển về qui mô và có vai trò rất lớn đối với việc bảo vệ hệ sinh thái, hướng đến một nền nông nghiệp phát triển bền vững, góp phần nâng cao thương hiệu nông sản Việt Nam.